İkinci el araç almak günümüz Türkiye’sinde oldukça riskli ve meşakkatli bir süreç oluşturmaktadır. Vakit sıkıntısı ile bakılamayan araçlar, farklı ilçelerde ya da il dışında olup bakılması zor ve yorucu bir süreci doğurmaktadır.
Kontrol edilmeden alınan araçların satın alınması ile yaşanan maddi kayıplar, araç alma aşamasında yaşanan riskler, zaman kaybı gibi birçok husus ikinci el araç alım satımlarında yaşanılan en sık problemlerdir.
1-) RİSK: Araçların geçmiş hasar kayıtlarının tespiti nasıl olur?
ÇÖZÜM: 2003 yılından itibaren trafik kaza tespit tutanağı tutulan araçlar, yetkili serviste Kasko/Trafik tarafından takip altında işlem gören araçların hasar geçmişleri, trafik sigorta gözetim merkezi (SBM-5664) tarafından kayıt altında tutulmaktadır. Fakat, Polis ve Jandarma tarafından işlenen kaza kayıtları bu sorgulama sistemine dahil tutulmamıştır. ÖRN: Yaralanmalı ya da ağır hasarlı bir kaza sonucu polis ya da jandarma tarafından tutulan tutanaklar doğrultusunda Sigorta gözetim merkezi (SBM-5664)(Bkz: sbm.org .tr) kaza anında tutulan kayıtlara erişememektedir. DİKKAT: Bu durumda hasar kaydı görünmediği için PERT (Ağır Hasar) ya da hasar kaydı işlenmez.
2-) RİSK: Pert (Ağır Hasarlı) kayıtlı araçların tespiti nasıl olur?
ÇÖZÜM: Pert (Ağır hasar sorgulama) araçların sorgulaması oldukça önemli bir süreç gerektirir. İlk aşama olarak daha önce çalıştığınız Sigorta/Kasko şirketi ile iletişime geçilerek Plaka/Şase ve mutlaka motor numarası ile sorgulama talebinde bulunabilirsiniz. ikinci kontrol aşaması ise, ruhsat üzerinde bulunan aracın trafiğe çıkış tarihi, plaka değişikliği, sigorta/kasko’sunda uzun süre ara verilip verilmediği, iptallerine kadar detaylı olarak incelenmesidir. DİKKAT: Hasar kayıtsız Pert araçların sadece plakası satılabiliyor. Bu durumda piyasadaki kazalı araçlar ile değiştirilme (change) edilme ihtimali olabilir. Aracın mutlaka noter kayıtları, servis kayıtları ile ruhsat bilgilerini alıp motor üzerinde yazan bilgilerle karşılaştırma yapmak gerekiyor.
3-) RİSK: Aracın Orijinal KM Kontrolleri nasıl anlaşılır ?
ÇÖZÜM: Aracın geçmiş km bilgilerini muayene giriş tarihlerinden, servis kayıtlarından resmi olarak ilk incelemeler yapılabilir. Genel olarak yaşanan en büyük sıkıntılar 3 yaşını doldurmamış araçların muayene hiç girmemiş olmalarıdır. Bu durumda ilk yine servis kayıtlarının sorgulanması yoludur. Araç özel serviste bakımı yapılmışsa detaylı olarak ekspertizde inceleme yapılmalıdır. Km düşürülmesi, sıfırlanması anlamına gelmemektedir. 10bin km, 3bin km gibi ufak değişiklik yapılmasına bile imkan sunuluyor. Bu durumda eğer ki araç dijital donanımlı bir modelse şanzıman beyni, motor beyni, abs/esp vb. donanımlardan dolayı hata kaydını km ile kaydedebilir. Detaylı inceleme sonrasında bu bilgilere ulaşmak mümkün olabilse de bu bilgilerinde sıfırlanması ne yazık ki mümkündür. Fakat tek tek sorgu yapılmasında fayda vardır. DİKKAT: Aracın km’ si düşürülmesi ile beraber aracın motor, iç ve alt kısımlar komple detaylı olarak yıkanabilir. Bu durumda aracın yağ yakmasını, motor alt kaçaklarını anlaşılması zor ve düşürülmüş km’ lerin tespitini yapmanız güç olacaktır. Bu durumda mutlaka motoru yeni yıkanmış bir araç alırken çok dikkat edilmelidir.
4-) RİSK: Araç sahibi ile görüşmeler nasıl olmalıdır?
ÇÖZÜM: İnternet üzerinden ya da farklı şekilde bulduğunuz araçları ekspertiz yaptırmadan önce mutlaka ön izlemeyi kendiniz yapınız. Araç uzakta ise mutlaka ile gitmeden önce telefon ile ön görüşme sağlayınız. Sorulması gereken en önemli hususlar; Aracın ne zaman alındığı, neden satıldığı gibi sorgularının yanında aracı servise/ekspertiz’de işleme aldıracağınızı belirtmeniz durumda vermiş olduğu ilk tepkiler ile, bir sonraki adıma adım atmak ya da vazgeçmek gerekebilir. DİKKAT: Aracına güvenen ve alırken de ekspertiz yaptıran insanlar genel olarak servise mutlaka gelmektedirler. Kapıda ustanızın ile gelip bakın gibi sözleri mutlaka dikkate almayın. Araçların kapıda bakılarak ekspertiz yapılması ile doğru sonuca asla ulaşamassınız. Mutlaka serviste alt kontrollerin yapılarak teknik cihazlar ile kontrol edilip servis raporu ile ekspertiz yaptırmanız gerekmektedir.
5-) RİSK: Aracın Ekspertiz öncesi ilk bakılması gereken yerler?
ÇÖZÜM: Araca ekspertiz öncesi kendinizde basit kontrollerle karar verebilirsiniz. Aracın iç deformasyon sonucu aracın nasıl kullanıldığını görebilirsiniz. Araç sehir halinde iken titremesi, aşırı ses çıkarması, frenleme mesafesi, klima ve dijital gözlemler gibi teknik bilgi gerektirmeyen hususları inceleyebilirsiniz. DİKKAT: Aracın hasarının olup olmadığını kaporta bağlantı yerlerindeki vidaların aşınması, işlem görmesi ya da kapıların fitil kısım macunlarının tazeliği, aracın kaporta hatlar, kapı çizgilerinin doğru olması gibi hususlarda ilk dikkat edilmesi gereken yerlerdir.
6-) RİSK: Bulduğunuz Aracı kendi imkanlarınızla nasıl sorgularsınız?
ÇÖZÜM: 2003 yılından itibaren trafik kaza tespit tutanağı tutulan araçlar, yetkili serviste Kasko/Trafik tarafından takip altında işlem gören araçların hasar geçmişleri, trafik sigorta gözetim merkezi (SBM-5664) tarafından kayıt altında tutulmaktadır. Fakat, Polis ve Jandarma tarafından işlenen kaza kayıtları bu sorgulama sistemine dahil tutulmamıştır. ÖRN: Yaralanmalı ya da ağır hasarlı bir kaza sonucu polis ya da jandarma tarafından tutulan tutanaklar doğrultusunda Sigorta gözetim merkezi (SBM-5664)(Bkz: sbm.org .tr) kaza anında tutulan kayıtlara erişememektedir. DİKKAT: Bu durumda hasar kaydı görünmediği için PERT (Ağır Hasar) ya da hasar kaydı işlenmez.
7- ) RİSK: Aracın kazalı/hasarlı olduğunun tespit edilememe riski ?
ÇÖZÜM: Pert (Ağır hasar sorgulama) araçların sorgulaması oldukça önemli bir süreç gerektirir. İlk aşama olarak daha önce çalıştığınız Sigorta/Kasko şirketi ile iletişime geçilerek Plaka/Şase ve mutlaka motor numarası ile sorgulama talebinde bulunabilirsiniz. ikinci kontrol aşaması ise, ruhsat üzerinde bulunan aracın trafiğe çıkış tarihi, plaka değişikliği, sigorta/kasko’sunda uzun süre ara verilip verilmediği, iptallerine kadar detaylı olarak incelenmesidir. DİKKAT: Hasar kayıtsız Pert araçların sadece plakası satılabiliyor. Bu durumda piyasadaki kazalı araçlar ile değiştirilme (change) edilme ihtimali olabilir. Aracın mutlaka noter kayıtları, servis kayıtları ile ruhsat bilgilerini alıp motor üzerinde yazan bilgilerle karşılaştırma yapmak gerekiyor.
8- )RİSK: il dışında olup ya da vakti olmayan insanlar için riskler ?
ÇÖZÜM: Aracın geçmiş km bilgilerini muayene giriş tarihlerinden, servis kayıtlarından resmi olarak ilk incelemeler yapılabilir. Genel olarak yaşanan en büyük sıkıntılar 3 yaşını doldurmamış araçların muayene hiç girmemiş olmalarıdır. Bu durumda ilk yine servis kayıtlarının sorgulanması yoludur. Araç özel serviste bakımı yapılmışsa detaylı olarak ekspertizde inceleme yapılmalıdır. Km düşürülmesi, sıfırlanması anlamına gelmemektedir. 10bin km, 3bin km gibi ufak değişiklik yapılmasına bile imkan sunuluyor. Bu durumda eğer ki araç dijital donanımlı bir modelse şanzıman beyni, motor beyni, abs/esp vb. donanımlardan dolayı hata kaydını km ile kaydedebilir. Detaylı inceleme sonrasında bu bilgilere ulaşmak mümkün olabilse de bu bilgilerinde sıfırlanması ne yazık ki mümkündür. Fakat tek tek sorgu yapılmasında fayda vardır. DİKKAT: Aracın km’ si düşürülmesi ile beraber aracın motor, iç ve alt kısımlar komple detaylı olarak yıkanabilir. Bu durumda aracın yağ yakmasını, motor alt kaçaklarını anlaşılması zor ve düşürülmüş km’ lerin tespitini yapmanız güç olacaktır. Bu durumda mutlaka motoru yeni yıkanmış bir araç alırken çok dikkat edilmelidir.
9-) RİSK: Hak mahrumiyeti olan araçların satılma riski?
ÇÖZÜM: İnternet üzerinden ya da farklı şekilde bulduğunuz araçları ekspertiz yaptırmadan önce mutlaka ön izlemeyi kendiniz yapınız. Araç uzakta ise mutlaka ile gitmeden önce telefon ile ön görüşme sağlayınız. Sorulması gereken en önemli hususlar; Aracın ne zaman alındığı, neden satıldığı gibi sorgularının yanında aracı servise/ekspertiz’de işleme aldıracağınızı belirtmeniz durumda vermiş olduğu ilk tepkiler ile, bir sonraki adıma adım atmak ya da vazgeçmek gerekebilir. DİKKAT: Aracına güvenen ve alırken de ekspertiz yaptıran insanlar genel olarak servise mutlaka gelmektedirler. Kapıda ustanızın ile gelip bakın gibi sözleri mutlaka dikkate almayın. Araçların kapıda bakılarak ekspertiz yapılması ile doğru sonuca asla ulaşamassınız. Mutlaka serviste alt kontrollerin yapılarak teknik cihazlar ile kontrol edilip servis raporu ile ekspertiz yaptırmanız gerekmektedir.
10-) RİSK: Noter satışlarında yaşanan riskler?
ÇÖZÜM: Araca ekspertiz öncesi kendinizde basit kontrollerle karar verebilirsiniz. Aracın iç deformasyon sonucu aracın nasıl kullanıldığını görebilirsiniz. Araç sehir halinde iken titremesi, aşırı ses çıkarması, frenleme mesafesi, klima ve dijital gözlemler gibi teknik bilgi gerektirmeyen hususları inceleyebilirsiniz. DİKKAT: Aracın hasarının olup olmadığını kaporta bağlantı yerlerindeki vidaların aşınması, işlem görmesi ya da kapıların fitil kısım macunlarının tazeliği, aracın kaporta hatlar, kapı çizgilerinin doğru olması gibi hususlarda ilk dikkat edilmesi gereken yerlerdir.
İkinci el alım süreçleri çok iyi analiz edilip,
kullanıcılara çok sade ve açıklayıcı bilgiler sunulmuş.
Hizmetlerinizden, tecrubelerinizden çok memnunuz. Teşekkürler.
Bilhehan TUNÇ Marvin
Yorumlar
Gerçekten bu bilgilere çok ihtiyacımız vardı. Araç alırken ve satarken yaşadığımız sıkıntıları bir bir açıklamışsınız. Bu bilgiler doğrultusunda sonraki alımlarında sıkıntı yaşamayacağımı düşünüyorum. Teşekkürler.
Olumlu yorumlarınız için teşekkürler Ecrin hanım. Araç alımlarınızda sizleri tekrar aramızda görmek bizleri mutlu edecektir.
Faydalı paylaşımlarınız için teşekkür ederim. Bu bilgiler ile bir insan araç alırken zorluk çekmeyecektir.